Komornik celem wyegzekwowania wierzytelności prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym prowadzi egzekucję z przedmiotów majątkowych dłużnika, wskazanych przez wierzyciela we wniosku egzekucyjnym. Jeżeli natomiast wierzyciel nie posiada wiadomości dotyczących składników majątkowych dłużnika, a podlegających egzekucji, może on zlecić komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika, co będzie się początkowo wiązało jednak z dodatkowymi kosztami po stronie wierzyciela, którymi w razie skutecznej egzekucji zostanie obciążony dłużnik.
Komornik sądowy, w przypadku otrzymania od wierzyciela zlecenia poszukiwania majątku dłużnika, pobiera opłatę stałą w wysokości 2 % przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, które z kolei ustala Prezes GUS w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”.
Przykładowo, zgodnie z Komunikatem Prezesa GUS z dnia 11 lutego 2014 roku, wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2013 roku wyniosło 3.650,06 zł i od tej kwoty komornik sądowy zobowiązany był dokonywać obliczeń szacunkowych.
W przypadku natomiast skutecznego odnalezienia majątku, komornik sądowy pobiera opłatę stałą 5 % w wysokości szacunkowej wartości tego majątku, nie więcej jednak niż 100 % przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Opłata ta ulega zmniejszeniu o wyżej wskazaną zaliczkę, pobraną przez komornika przed przystąpieniem do czynności poszukiwawczych. Przepis ten stanowić ma zachętę dla organów egzekucyjnych do aktywnego przedsiębrania czynności mających na celu zaspokojenie roszczenia wierzyciela, gdyż dzięki skutecznemu poszukiwaniu majątku organom tym przysługiwać będzie 5 % jego wartości.
W praktyce komornicy sądowi, wobec możliwości uzyskania wysokiego wynagrodzenia za przeprowadzone czynności, aktywnie poszukują majątku i następnie naliczają na swoją rzecz opłaty, które niejednokrotnie przekraczają wartość egzekwowanej należności głównej, co budzi kontrowersje.
Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w doktrynie, z uwagi na cel poszukiwania majątku dłużnika, tj. zaspokojenie roszczenia wierzyciela, podstawą obliczenia opłaty jest szacunkowa wartość majątku podlegająca egzekucji na zaspokojenie egzekwowanego świadczenia, a nie wartość szacunkowa całego odnalezionego majątku. Nie jest bowiem zasadne, żeby komornik poszukiwał majątku w sposób wykraczający poza cel egzekucji.
Wydaje się w związku z tym, że jeżeli komornik ustalił wynagrodzenie za pracę dłużnika, przy czym jednomiesięczne wynagrodzenie dłużnika znacznie przekracza wysokość egzekwowanej wierzytelności, zaś egzekucja z tego wynagrodzenia zaspokoiła roszczenie w całości i nie istnieje konieczność dokonywania potrąceń na zaspokojenie dalszych roszczeń wierzyciela, Komornik powinien ustalić swoje wynagrodzenie w wysokości 5 % od tego miesięcznego wynagrodzenia. Komornicy sądowi w praktyce niejednokrotnie jednak ustalają wartość szacunkową majątku w postaci otrzymywanych przez dłużnika świadczeń periodycznych w ten sposób, że ustalają majątek jako sumę świadczeń za jeden rok, mnożąc jednomiesięczne wynagrodzenie razy dwanaście i od tej kwoty naliczają 5 %. za jego odnalezienie.
Podsumowując, nie ulega wątpliwości, że zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi komornikom sądowym przysługuje wynagrodzenie za przedsiębrane przez nich czynności. Warto zwrócić jednak uwagę przy otrzymywanym postanowieniu o ustaleniu kosztów egzekucji, w jaki sposób zostały one naliczone. W przypadku bowiem stwierdzenia nieprawidłowości w tym przedmiocie, strony będą mogły dokonać ich modyfikacji za pośrednictwem instytucji skargi na czynności komornika, która może być złożona w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania postanowienia.
Marcelina Słapa
Aplikant radcowski
