Dnia 6 lipca 2016 r. miało miejsce I czytanie Ustawy o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich (Ustawa o ADR), która z pewnymi wyjątkami ma wejść w życie 2 miesiące od dnia jej ogłoszenia. Projekt ustawy powstał ze względu na obowiązek wdrożenia do polskiego porządku prawnego unijnego pakietu legislacyjnego dotyczącego pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich. Celem omawianych regulacji jest zapewnienie konsumentom możliwości składania wniosków o rozstrzyganie sporów z przedsiębiorcami do podmiotów, które oferują niezależne, bezstronne, przejrzyste, skuteczne oraz szybkie metody alternatywnego rozwiązywania sporów. Omawiane regulacje w swoim założeniu mają być tańsze, bardziej efektywne i znacznie szybsze niż procesy sądowe.
Wszczęcie postępowania, co do zasady następuje na wniosek konsumenta, jednak podmioty ADR w swoich regulaminach mogą poczynić zapis, który umożliwi wszczęcia postępowania również na wniosek przedsiębiorcy. Co do zasady jest to postępowanie dobrowolne jednak ustawa nakłada na niektórych przedsiębiorców obowiązek wzięcia w nim udziału. Postępowanie będzie wszczynane z wniosku konsumenta jednak podmioty zajmujące się pozasądowym rozwiązywaniem sporów mogą przewidzieć w swoich regulaminach możliwość wszczęcia takiego postępowania również na wniosek przedsiębiorcy. W założeniu ustawodawcy postępowanie ADR powinno być nieodpłatne, jednakże podmioty ADR mają możliwość nałożenia niewielkich opłat, których wysokość nie może utrudniać dostępu do postępowania. Czas, w którym spór powinien być rozwiązany w ramach ADR powinien wynosić maksymalnie 90 dni.
Podobne uregulowania powinny zostać stworzone we wszystkich państwach członkowskich i mieć zastosowanie do sporów wynikających z umów sprzedaży rzeczy lub świadczenia usług. Ustawa ADR w praktyce będzie miała zastosowanie przede wszystkim w przypadku, gdy spór związany ze złożoną przez konsumenta reklamacją, nie zakończył się porozumieniem. Konsument będzie miał wówczas możliwość skierowanie sprawy do postępowania ADR. Dopiero brak rozstrzygnięcia sporu w omawianym postępowaniu lub nie wyrażanie zgody na zaproponowane rozstrzygnięcie stworzy możliwość skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.
Podmiot ADR odmówi rozpatrzenia sporu w przypadku gdy: wnioskodawca nie podjął wcześniejszej próby kontaktu z drugą stroną i bezpośredniego rozwiązania sporu, spór jest błahy lub skarga służy spowodowaniu uciążliwości dla drugiej strony, sprawa o to samo roszczenie między tymi samymi stronami jest w toku albo została już rozpatrzona przez podmiot uprawniony, inny właściwy podmiot albo sąd, wartość przedmiotu sporu jest wyższa albo niższa od ustalonych w regulaminie progów finansowych, wnioskodawca uchybił ustalonemu w regulaminie terminowi złożenia wniosku o wszczęcie postępowania, a także rozpatrzenie sporu spowodowałoby poważne zakłócenie skutecznego działania podmiotu uprawnionego.
Przedsiębiorca powinien poinformować konsumenta o podmiocie lub podmiotach ADR, które są dla niego właściwe jeszcze przed powstaniem sporu. Zaś w przypadku braku pozytywnego rozpoznania reklamacji będzie zobowiązana do przekazania konsumentowi na papierze lub innym trwałym nośniku oświadczenia o zamiarze wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązania sporu konsumenckiego, a także podmiocie lub podmiotach ADR właściwych do rozwiązywania sporów danego przedsiębiorcy.
Projekt ustawy przewiduje dwa systemu alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów:
– ADR – postępowania prowadzone bez udziału sądu, przez niezależną osobę trzecią.
– ODR – postępowanie prowadzone za pomocą technologii internetowych, w którym podmioty ODR pomagają w rozwiązaniu sporu pomiędzy przedsiębiorcą, a konsumentem, którzy znajdują się daleko od siebie. Taki rodzaj prowadzenia postępowania będzie miał szczególne znaczenia w przypadku zakupów dokonywanych przez internet.
Natalia Bardzińska
Prawnik
